MÙA HOA DÂU DA
MINH ĐỨC
Đã cuối tháng tư. Đợt rét cuối mùa còn đeo đẳng như nuối tiếc tiết xuân muộn màng. Sau cơn mưa phùn trái vụ, chợt bừng lên những tia nắng vàng rực rỡ. Gốc phượng già cổ thụ lại vươn mình trên những cánh lá xanh non, ôm ấp nụ hồng chờ khoe sắc nắng . Hoa Bằng lăng đã trổ tím sân trường. Râm ran tiếng ve- dàn đồng ca VÀO HẠ. Những chùm hoa Dâu Da nở trắng bên đường, Dọc con phố nhỏ mang tên ĐƯỜNG TRUNG DŨNG, Mùi hoa Dâu Da dịu ngọt, thơm mát đến nao lòng . Mùa hoa Dâu Da gợi nhớ về ký ức, những kỷ niệm ngọt ngào thủa hoa niên.
Ấy là những năm đầu thập kỷ bảy mươi của thế kỷ trước. Đất nước đang còn chiến tranh. Lớp lớp thanh niên nô nức xung phong lên đường ra mặt trận. Thất bại ở chiến trường miền nam, giặc Mỹ lại đem máy bay ném bom bắn phá miền Bắc. Thị trấn ngã ba miền đông vốn yên bình tĩnh lặng bỗng trở nên nhộn nhịp đông người . Dân miền tây và các thành phố lớn đưa con em về đây sơ tán. Chúng tôi lại có thêm nhiều bạn học mới. Không biết từ bao giờ, Thị trấn nhỏ quê tôi xuất hiện những cây cây dâu da xoan mà trước đây ít thấy . Có lẽ nó đã theo chân những người dân tản cư về đây mà sinh sôi phát triển ngày càng nhiều và xanh tốt hơn.
Con đường mang tên TRUNG DŨNG, nối liền ngã ba Phố Nhà Thờ vào khu doanh trại bộ đội , nơi đóng quân của Đoàn Kinh tế Quốc phòng. Vào những ngày cuối tháng tư đầu tháng 5, dẫy phố cổ nép mình dưới hàng cây, ướp trong mùi hương hoa dâu da ngan ngát suốt đêm ngày. Thỉnh thoảng , từ cửa sông thổi vào những cơn gió mát lành quyện với mùi hoa dâu da vấn vít. Và mùi hoa dâu da trở thành nỗi nhớ tuổi học trò từ đấy. Nỗi nhớ bâng khuâng trước mùa hè và mùa thi cùng những câu chuyện vu vơ ngờ nghệch. Buổi tối,cứ sau 9 giờ là cả thị trấn mất điện. Hồi ấy, chưa có điện lưới quốc gia như bây giờ. Máy phát điện của cả huyện chỉ đủ cung cấp ánh sáng cho mấy khu phố cổ trong vòng 3-4 tiếng đồng hồ . Chúng tôi thường xuyên phải thắp đèn dầu để học . Mùa ôn thi, dưới ngọn đèn hoa kỳ thắp sáng từng trang vở và thắp sáng kiến thức cho chúng tôi , mùi hương dâu da theo làn gió mát từ ô cửa sổ cứ vương vấn ngất ngây trên từng con chữ của bài tập làm văn. Hương hoa dâu da thơm mát làm dịu đi cái nóng nực của ngày hè và sự khô khan của những bài tập toán, lý hoá mà đám nữ sinh chúng tôi vốn rất ngại học.
Giữa học kỳ 2, lớp 10A của chúng tôi đón thêm 8 bạn từ miền tây về sơ tán. Phải thừa nhận là các bạn học giỏi hơn chúng tôi nhiều, nhất là những môn tự nhiên. Thầy chủ nhiệm rất vui vì lớp đạt thành tích cao hơn, chúng tôi cũng phấn khởi và quyết tâm học tập đuổi kịp các bạn. Thầy phân công các bạn miền tây về học theo nhóm cùng lớp cũ. Nhóm chúng tôi nhận thêm 2 bạn mới: Tuấn và Lan trọ ở phố Nhà thờ, cùng dãy phố nhà tôi. Là con trai, Tuấn học đều các môn nhưng lại say mê văn học và thích làm thơ. Lan là nữ nhưng giỏi các môn tự nhiên, được mệnh danh là cây toán của lớp. Chỉ sau một tháng, nhóm chúng tôi học khá hẳn lên, phần vì vui có thêm bạn mới, phần vì có nhân tài kèm cặp , và còn vì ...sĩ diện vùng miền nữa.Ai bảo người miền đông không học giỏi? ...Chẳng qua là...!
Rồi cũng đến mùa ôn thi, những cây phượng cổ thụ trong doanh trại bộ đội đã nở bừng sắc đỏ. Hoa dâu da trắng ngà, thơm quyến rũ đến nao lòng. Tuấn bảo :" Mùa này, ở Hồng Cẩm nhà tớ hoa dâu da nở ngợp trời , lên cả tầng than cùng những người thợ mỏ..., giờ này chắc bố mẹ tớ chuẩn bị đi ca ba... muốn có dịp nào đó mời cả nhóm về thăm xóm thợ , thăm những hàng cây dâu da phố mỏ quê mình "
Phải rồi! mùa hoa dâu da ở Hồng Cẩm , tôi đã đọc tiểu thuyết ĐÊM ẤY VÙNG THAN AI THỨC của nhà văn Lý Biên Cương và rất ấn tượng với hình ảnh chùm hoa dâu da với những người con gái mỏ. Có dịp bọn mình sẽ về thăm khu mỏ vào mùa hoa dâu da Tuấn ạ!
Gần 1 tháng nữa là đến kỳ thi tốt nghiệp, các thầy bộ môn cho học gấp rút chương trình để còn thời gian ôn thi. Thầy chủ nhiệm ngày nào cũng nhắc nhở : Kỳ thi này rất quan trọng ; Đừng để công lao 10 năm đèn sách chảy theo nước sông Cầu Ngầm . Phải gắng lên! Tấm bằng tốt nghiệp phổ thông là tấm giấy thông hành để các em vào đời ...VV và vv...Chúng tôi vẫn lắng nghe lời thầy, vẫn học, vẫn ôn, và vẫn... tranh thủ viết lưu bút và chụp ảnh kỷ niệm.
Hiệu ảnh "Chân Quang" đông khách chưa từng thấy. Toàn là học sinh lớp 10 đến chụp ảnh làm thẻ dự thi và nhất là ảnh lưu niệm. Cả Thị Trấn chỉ có 2 hiệu ảnh tư nhân. Chúng tôi chọn Hiệu Chân Quang có người thợ già cẩn thận và mát tính. Ngày ấy chỉ có ảnh đen trắng , làm theo kiểu thủ công, thích thì tô mầu chứ làm gì có ảnh mầu kỹ thuật số như bây giờ. Bọn con gái lớp tôi đứa nào cũng chụp ( mà sao chỉ chụp ảnh bán thân thôi nhỉ?) có lẽ vừa nhanh vừa dễ cho thợ. Phông có sẵn, chỉ có 1 chiếc ghế đẩu , người chụp vào ngồi chỉ sau nửa phút là xong. Ông thợ ảnh Chân Quang đặt chân máy cố định . Một tấm vải đen trùm kín cả thợ lẫn máy, giọng ông thợ vang lên như khẩu lệnh : " Chuẩn bị nhé! Cười lên! Hai..ba..."tách"! Thế là xong! Đến lượt tôi, khẩu lệnh có thêm : Nào hơi nghiêng đầu về bên trái , xong rồi đẹp lắm!
Ông Chân Quang mang ảnh đến tận trường để trả. Chúng tôi ùa ra sân, tranh nhau xem ảnh. Tôi chậm chân đành để các bạn lấy trước . Mấy bạn trai nhìn tôi bằng ánh mắt khác lạ: Nửa như săm soi nửa như ngạc nhiên. Giọng cái Hải ré lên: " Ảnh cái Minh đẹp nhất chúng mày ạ!", Mấy cô bạn gái có vẻ kém vui : " Trông thế mà ...Thật không ngờ đấy!". Thảo nào! Tôi cũng không ngờ! rồi chợt hiểu vì sao lũ bạn trai lại nhìn mình như người từ hành tinh khác. Trước mắt tôi là tấm hình thiếu nữ, gương mặt đẹp như trăng rằm, ánh mắt trong sáng hồn nhiên, làn môi hé cười, nụ cười tươi xinh như nụ hoa hàm tiếu. Ảnh tôi đấy ư? Tôi mà đẹp đến thế ư? Vẻ đẹp thơ ngây và thánh thiện của tuổi 17. Chao ôi! Không thể tin được ! Phép nhiệm mầu , tài ảo thuật của người thợ ảnh tài hoa hay là khoảnh khắc xuất thần trước ống kính sau khẩu lệnh " Cười lên! Hai...ba...tách !" đã đưa tôi lên " ngôi vị" HOA HẬU ẢNH của lớp . Tôi vui sướng đến ngất ngây rồi chạy về phía cuối lớp để ngắm ảnh: Đúng là mình rồi! chiếc áo cổ lá sen, đầu hơi nghiêng về bên trái, mái tóc bò liếm và cái cằm hơi lẹm...nhưng...sao mà xinh thế? Cám ơn ông thợ ảnh Chân Quang tài hoa! Cảm ơn cái khẩu lệnh "Hai..ba...tách"...
Các bạn trong lớp bắt đầu tặng ảnh và viết lưu bút. Tôi chưa kịp tặng ảnh cho ai thì phát hiện thấy thiếu một tấm ảnh 6x9 ( chả là mỗi kiểu được trả 3 ảnh nhỏ cỡ 3x4 và một ảnh 6x9). Truy tìm mãi vẫn không ra thủ phạm...
Ngày thi tốt nghiệp ở trường sơ tán Hang Dơi. Giám thị 1 môn văn là thầy giáo người miền Trung, gọn gàng trong bộ quân phục bạc mầu. Nghe nói thầy từng là bộ đội chuyển ngành và lại chuẩn bị tái ngũ. Giọng xứ nghệ trầm ấm vang lên trong không gian yên tĩnh của khu rừng trường sơ tán: " Thí sinh chọn một trong hai đề ...". Cả phòng thi chợt xôn xao: trúng tủ rồi ! Đề một : phân tích nhân vật Chị Dậu trong tác phẩm Tắt Đèn.... bài này - thầy cho ôn rất kỹ. Tôi được điểm 8 bài tập làm văn. Vậy là ngon ăn như mâm cơm dọn sẵn còn gì. Thầy giám thị đọc tiếp: Đề hai , Bình luận câu nói " Cuộc đời đẹp nhất là ở trên trận tuyến đánh quân thù..." của anh hùng Lê Mã Lương. .... Lại trúng tủ nữa rồi! Cách đây chưa lâu., Thầy Bí thư Đoàn trường đã nói chuyện rất hay về tấm gương vị anh hùng của thời đại này cho toàn thể khối 10 chúng tôi nghe. Tôi nhìn thầy giám thị chững chạc trong bộ quân phục chợt liên tưởng đến hình ảnh người anh hùng trong đề văn. Vâng! Cuộc đời đẹp nhất....Thầy giám thị của chúng tôi lại sắp ra mặt trận , lại giống như người anh hùng " Trên trận tuyến đánh quân thù" . Thiêng liêng và cao cả biết bao , lý tưởng , hoài bão của tuổi trẻ thời chiến..."Cuộc đời đẹp nhất... trên trận tuyến ....". Tôi chọn đề hai!
Cuối tháng 5 , hoa dâu da đã rụng thưa dần sang mùa quả. Những tán lá bàng tươi xanh toả bóng mát quanh sân trường và xung quanh sân vận động Phố Nhà Thờ. Đang thả hồn theo dòng lưu bút của các bạn lớp 10A.Cái cậu Tuấn này , sao mà điệu thế? Viết lưu bút bằng thơ kia đấy! thơ viết kiểu gì thế này:
"Vầng trăng thiếu nữ!
Sáng ngời ánh mắt làn môi.
Trời tháng 5 mây trôi quyến rũ
Giọt nắng vương lấp loáng bờ vai.
Ưu tư khoé mắt!
Thời gian tím nhoà- khoảnh khắc xa xăm.
Tháng 5!
Ta gửi lại cho nhau.
Nỗi nhớ nằm sâu trong túi ngực !
Nơi trái tim ngày đêm thổn thức-
Một vầng trăng! ! !...!"
Tôi bật cười : Thơ tình tuổi học trò mới ngô nghê làm sao: " nỗi nhớ nằm sâu trong túi ngực"- Nỗi nhớ để trong túi ngực thì nông choèn choèn chứ sâu sắc nỗi gì?
Giọng cái Hải oang oang từ đầu phố " Đỗ rồi!... Minh ơi!" Đỗ rồi ? những ai đỗ ...? Tuấn đang đá bóng ở sân vận động chạy vội về hỏi. Cả lớp trượt 6 người , nhóm mình 8 đứa đều đỗ cả .Tuấn , Lan và tôi tốt nghiệp loại khá. Cả nhóm chúng tôi cùng reo lên : Đỗ tốt nghiệp rồi! sướng quá, liên hoan nhé!. Liên hoan trước khi thi đại học. Tuấn giơ tay: Tớ xin khao và chia tay trước khi các bạn thi đại học . Sao lại các bạn ? còn cậu...? . Tuấn móc từ túi áo ngực tờ giấy báo nhập ngũ, giọng trầm xuống " Mình không kịp dự kỳ thi đại học, một tuần nữa lên đường rồi , giấy báo tập trung ở Hồng Cẩm".
" Còn gì trong túi áo kia? "- Tôi hỏi. " Đây là vật bất ly thân- Tấm bùa hộ mệnh của tớ!" Tuấn ôm chặt túi ngực như sợ ai lấy mất báu vật . Tôi ngờ ngợ : Hình như tấm bùa hộ mệnh- vật bất ly thân và cả nỗi nhớ mơ hồ ở bài thơ lưu bút...trong túi ngực cậu ta là....tấm ảnh 6x9 ...Không lẽ thủ phạm là....? Quay sang tôi, Tuấn bảo:" bài văn của Minh được 9, hơn điểm tớ đấy! Tớ làm đề một, được 8 điểm thôi, đi bộ đội về tớ sẽ tặng Minh tấm bùa hộ mệnh này! Đợi nhé!" Ừ ! đợi nhé! Đợi đến mùa hoa dâu da ngày hoà bình!
Không kịp liên hoan, không kịp khao nhóm, cả nhà Tuấn trở về Hồng Cẩm ngay đêm ấy. Chiến tranh mà ! Chúng tôi mất liên lạc từ ngày ấy.
Tôi trở về phố huyện sau nhiều năm công tác xa nhà. Phố cổ ngày xưa đã nhường chỗ cho những toà biệt thự . Hàng dâu da cổ thụ đường TRUNG DŨNG trở nên thấp bé trước những ngôi nhà cao tầng.
Tháng tư! Lại một mùa thi đang đến gần.. Học sinh cuối cấp tìm tài liệu ôn thi cả trên mạng. Giám thị không còn đọc đề thi như trước, mỗi thí sinh được phát một đề riêng. Thi xong, vào mạng xem đáp án là biết ngay kết quả . Thời đại công nghệ thông tin, đã vượt xa cái thời đèn dầu bút mực, chép tay từng công thức toán- lý- hoá . Lớp trẻ bây giờ viết thư và nhắn tin cho nhau qua Email. Chẳng biết có ai còn viết lưu bút ngày ra trường? Có ai giấu nỗi nhớ mùa hè trong túi ngực...? Mùa hoa dâu da có còn vương vấn trước mùa thi? Ôi! Những mùa hoa dâu da ngan ngát hương say ! mùa hoa dâu da mát thơm dịu ngọt, mãi theo ta đi suốt tháng năm những kỷ niệm nhung nhớ tuổi học trò./
T.Y- Tháng tư/ 2010.
MINH ĐỨC
Đã cuối tháng tư. Đợt rét cuối mùa còn đeo đẳng như nuối tiếc tiết xuân muộn màng. Sau cơn mưa phùn trái vụ, chợt bừng lên những tia nắng vàng rực rỡ. Gốc phượng già cổ thụ lại vươn mình trên những cánh lá xanh non, ôm ấp nụ hồng chờ khoe sắc nắng . Hoa Bằng lăng đã trổ tím sân trường. Râm ran tiếng ve- dàn đồng ca VÀO HẠ. Những chùm hoa Dâu Da nở trắng bên đường, Dọc con phố nhỏ mang tên ĐƯỜNG TRUNG DŨNG, Mùi hoa Dâu Da dịu ngọt, thơm mát đến nao lòng . Mùa hoa Dâu Da gợi nhớ về ký ức, những kỷ niệm ngọt ngào thủa hoa niên.
Ấy là những năm đầu thập kỷ bảy mươi của thế kỷ trước. Đất nước đang còn chiến tranh. Lớp lớp thanh niên nô nức xung phong lên đường ra mặt trận. Thất bại ở chiến trường miền nam, giặc Mỹ lại đem máy bay ném bom bắn phá miền Bắc. Thị trấn ngã ba miền đông vốn yên bình tĩnh lặng bỗng trở nên nhộn nhịp đông người . Dân miền tây và các thành phố lớn đưa con em về đây sơ tán. Chúng tôi lại có thêm nhiều bạn học mới. Không biết từ bao giờ, Thị trấn nhỏ quê tôi xuất hiện những cây cây dâu da xoan mà trước đây ít thấy . Có lẽ nó đã theo chân những người dân tản cư về đây mà sinh sôi phát triển ngày càng nhiều và xanh tốt hơn.
Con đường mang tên TRUNG DŨNG, nối liền ngã ba Phố Nhà Thờ vào khu doanh trại bộ đội , nơi đóng quân của Đoàn Kinh tế Quốc phòng. Vào những ngày cuối tháng tư đầu tháng 5, dẫy phố cổ nép mình dưới hàng cây, ướp trong mùi hương hoa dâu da ngan ngát suốt đêm ngày. Thỉnh thoảng , từ cửa sông thổi vào những cơn gió mát lành quyện với mùi hoa dâu da vấn vít. Và mùi hoa dâu da trở thành nỗi nhớ tuổi học trò từ đấy. Nỗi nhớ bâng khuâng trước mùa hè và mùa thi cùng những câu chuyện vu vơ ngờ nghệch. Buổi tối,cứ sau 9 giờ là cả thị trấn mất điện. Hồi ấy, chưa có điện lưới quốc gia như bây giờ. Máy phát điện của cả huyện chỉ đủ cung cấp ánh sáng cho mấy khu phố cổ trong vòng 3-4 tiếng đồng hồ . Chúng tôi thường xuyên phải thắp đèn dầu để học . Mùa ôn thi, dưới ngọn đèn hoa kỳ thắp sáng từng trang vở và thắp sáng kiến thức cho chúng tôi , mùi hương dâu da theo làn gió mát từ ô cửa sổ cứ vương vấn ngất ngây trên từng con chữ của bài tập làm văn. Hương hoa dâu da thơm mát làm dịu đi cái nóng nực của ngày hè và sự khô khan của những bài tập toán, lý hoá mà đám nữ sinh chúng tôi vốn rất ngại học.
Giữa học kỳ 2, lớp 10A của chúng tôi đón thêm 8 bạn từ miền tây về sơ tán. Phải thừa nhận là các bạn học giỏi hơn chúng tôi nhiều, nhất là những môn tự nhiên. Thầy chủ nhiệm rất vui vì lớp đạt thành tích cao hơn, chúng tôi cũng phấn khởi và quyết tâm học tập đuổi kịp các bạn. Thầy phân công các bạn miền tây về học theo nhóm cùng lớp cũ. Nhóm chúng tôi nhận thêm 2 bạn mới: Tuấn và Lan trọ ở phố Nhà thờ, cùng dãy phố nhà tôi. Là con trai, Tuấn học đều các môn nhưng lại say mê văn học và thích làm thơ. Lan là nữ nhưng giỏi các môn tự nhiên, được mệnh danh là cây toán của lớp. Chỉ sau một tháng, nhóm chúng tôi học khá hẳn lên, phần vì vui có thêm bạn mới, phần vì có nhân tài kèm cặp , và còn vì ...sĩ diện vùng miền nữa.Ai bảo người miền đông không học giỏi? ...Chẳng qua là...!
Rồi cũng đến mùa ôn thi, những cây phượng cổ thụ trong doanh trại bộ đội đã nở bừng sắc đỏ. Hoa dâu da trắng ngà, thơm quyến rũ đến nao lòng. Tuấn bảo :" Mùa này, ở Hồng Cẩm nhà tớ hoa dâu da nở ngợp trời , lên cả tầng than cùng những người thợ mỏ..., giờ này chắc bố mẹ tớ chuẩn bị đi ca ba... muốn có dịp nào đó mời cả nhóm về thăm xóm thợ , thăm những hàng cây dâu da phố mỏ quê mình "
Phải rồi! mùa hoa dâu da ở Hồng Cẩm , tôi đã đọc tiểu thuyết ĐÊM ẤY VÙNG THAN AI THỨC của nhà văn Lý Biên Cương và rất ấn tượng với hình ảnh chùm hoa dâu da với những người con gái mỏ. Có dịp bọn mình sẽ về thăm khu mỏ vào mùa hoa dâu da Tuấn ạ!
Gần 1 tháng nữa là đến kỳ thi tốt nghiệp, các thầy bộ môn cho học gấp rút chương trình để còn thời gian ôn thi. Thầy chủ nhiệm ngày nào cũng nhắc nhở : Kỳ thi này rất quan trọng ; Đừng để công lao 10 năm đèn sách chảy theo nước sông Cầu Ngầm . Phải gắng lên! Tấm bằng tốt nghiệp phổ thông là tấm giấy thông hành để các em vào đời ...VV và vv...Chúng tôi vẫn lắng nghe lời thầy, vẫn học, vẫn ôn, và vẫn... tranh thủ viết lưu bút và chụp ảnh kỷ niệm.
Hiệu ảnh "Chân Quang" đông khách chưa từng thấy. Toàn là học sinh lớp 10 đến chụp ảnh làm thẻ dự thi và nhất là ảnh lưu niệm. Cả Thị Trấn chỉ có 2 hiệu ảnh tư nhân. Chúng tôi chọn Hiệu Chân Quang có người thợ già cẩn thận và mát tính. Ngày ấy chỉ có ảnh đen trắng , làm theo kiểu thủ công, thích thì tô mầu chứ làm gì có ảnh mầu kỹ thuật số như bây giờ. Bọn con gái lớp tôi đứa nào cũng chụp ( mà sao chỉ chụp ảnh bán thân thôi nhỉ?) có lẽ vừa nhanh vừa dễ cho thợ. Phông có sẵn, chỉ có 1 chiếc ghế đẩu , người chụp vào ngồi chỉ sau nửa phút là xong. Ông thợ ảnh Chân Quang đặt chân máy cố định . Một tấm vải đen trùm kín cả thợ lẫn máy, giọng ông thợ vang lên như khẩu lệnh : " Chuẩn bị nhé! Cười lên! Hai..ba..."tách"! Thế là xong! Đến lượt tôi, khẩu lệnh có thêm : Nào hơi nghiêng đầu về bên trái , xong rồi đẹp lắm!
Ông Chân Quang mang ảnh đến tận trường để trả. Chúng tôi ùa ra sân, tranh nhau xem ảnh. Tôi chậm chân đành để các bạn lấy trước . Mấy bạn trai nhìn tôi bằng ánh mắt khác lạ: Nửa như săm soi nửa như ngạc nhiên. Giọng cái Hải ré lên: " Ảnh cái Minh đẹp nhất chúng mày ạ!", Mấy cô bạn gái có vẻ kém vui : " Trông thế mà ...Thật không ngờ đấy!". Thảo nào! Tôi cũng không ngờ! rồi chợt hiểu vì sao lũ bạn trai lại nhìn mình như người từ hành tinh khác. Trước mắt tôi là tấm hình thiếu nữ, gương mặt đẹp như trăng rằm, ánh mắt trong sáng hồn nhiên, làn môi hé cười, nụ cười tươi xinh như nụ hoa hàm tiếu. Ảnh tôi đấy ư? Tôi mà đẹp đến thế ư? Vẻ đẹp thơ ngây và thánh thiện của tuổi 17. Chao ôi! Không thể tin được ! Phép nhiệm mầu , tài ảo thuật của người thợ ảnh tài hoa hay là khoảnh khắc xuất thần trước ống kính sau khẩu lệnh " Cười lên! Hai...ba...tách !" đã đưa tôi lên " ngôi vị" HOA HẬU ẢNH của lớp . Tôi vui sướng đến ngất ngây rồi chạy về phía cuối lớp để ngắm ảnh: Đúng là mình rồi! chiếc áo cổ lá sen, đầu hơi nghiêng về bên trái, mái tóc bò liếm và cái cằm hơi lẹm...nhưng...sao mà xinh thế? Cám ơn ông thợ ảnh Chân Quang tài hoa! Cảm ơn cái khẩu lệnh "Hai..ba...tách"...
Các bạn trong lớp bắt đầu tặng ảnh và viết lưu bút. Tôi chưa kịp tặng ảnh cho ai thì phát hiện thấy thiếu một tấm ảnh 6x9 ( chả là mỗi kiểu được trả 3 ảnh nhỏ cỡ 3x4 và một ảnh 6x9). Truy tìm mãi vẫn không ra thủ phạm...
Ngày thi tốt nghiệp ở trường sơ tán Hang Dơi. Giám thị 1 môn văn là thầy giáo người miền Trung, gọn gàng trong bộ quân phục bạc mầu. Nghe nói thầy từng là bộ đội chuyển ngành và lại chuẩn bị tái ngũ. Giọng xứ nghệ trầm ấm vang lên trong không gian yên tĩnh của khu rừng trường sơ tán: " Thí sinh chọn một trong hai đề ...". Cả phòng thi chợt xôn xao: trúng tủ rồi ! Đề một : phân tích nhân vật Chị Dậu trong tác phẩm Tắt Đèn.... bài này - thầy cho ôn rất kỹ. Tôi được điểm 8 bài tập làm văn. Vậy là ngon ăn như mâm cơm dọn sẵn còn gì. Thầy giám thị đọc tiếp: Đề hai , Bình luận câu nói " Cuộc đời đẹp nhất là ở trên trận tuyến đánh quân thù..." của anh hùng Lê Mã Lương. .... Lại trúng tủ nữa rồi! Cách đây chưa lâu., Thầy Bí thư Đoàn trường đã nói chuyện rất hay về tấm gương vị anh hùng của thời đại này cho toàn thể khối 10 chúng tôi nghe. Tôi nhìn thầy giám thị chững chạc trong bộ quân phục chợt liên tưởng đến hình ảnh người anh hùng trong đề văn. Vâng! Cuộc đời đẹp nhất....Thầy giám thị của chúng tôi lại sắp ra mặt trận , lại giống như người anh hùng " Trên trận tuyến đánh quân thù" . Thiêng liêng và cao cả biết bao , lý tưởng , hoài bão của tuổi trẻ thời chiến..."Cuộc đời đẹp nhất... trên trận tuyến ....". Tôi chọn đề hai!
Cuối tháng 5 , hoa dâu da đã rụng thưa dần sang mùa quả. Những tán lá bàng tươi xanh toả bóng mát quanh sân trường và xung quanh sân vận động Phố Nhà Thờ. Đang thả hồn theo dòng lưu bút của các bạn lớp 10A.Cái cậu Tuấn này , sao mà điệu thế? Viết lưu bút bằng thơ kia đấy! thơ viết kiểu gì thế này:
"Vầng trăng thiếu nữ!
Sáng ngời ánh mắt làn môi.
Trời tháng 5 mây trôi quyến rũ
Giọt nắng vương lấp loáng bờ vai.
Ưu tư khoé mắt!
Thời gian tím nhoà- khoảnh khắc xa xăm.
Tháng 5!
Ta gửi lại cho nhau.
Nỗi nhớ nằm sâu trong túi ngực !
Nơi trái tim ngày đêm thổn thức-
Một vầng trăng! ! !...!"
Tôi bật cười : Thơ tình tuổi học trò mới ngô nghê làm sao: " nỗi nhớ nằm sâu trong túi ngực"- Nỗi nhớ để trong túi ngực thì nông choèn choèn chứ sâu sắc nỗi gì?
Giọng cái Hải oang oang từ đầu phố " Đỗ rồi!... Minh ơi!" Đỗ rồi ? những ai đỗ ...? Tuấn đang đá bóng ở sân vận động chạy vội về hỏi. Cả lớp trượt 6 người , nhóm mình 8 đứa đều đỗ cả .Tuấn , Lan và tôi tốt nghiệp loại khá. Cả nhóm chúng tôi cùng reo lên : Đỗ tốt nghiệp rồi! sướng quá, liên hoan nhé!. Liên hoan trước khi thi đại học. Tuấn giơ tay: Tớ xin khao và chia tay trước khi các bạn thi đại học . Sao lại các bạn ? còn cậu...? . Tuấn móc từ túi áo ngực tờ giấy báo nhập ngũ, giọng trầm xuống " Mình không kịp dự kỳ thi đại học, một tuần nữa lên đường rồi , giấy báo tập trung ở Hồng Cẩm".
" Còn gì trong túi áo kia? "- Tôi hỏi. " Đây là vật bất ly thân- Tấm bùa hộ mệnh của tớ!" Tuấn ôm chặt túi ngực như sợ ai lấy mất báu vật . Tôi ngờ ngợ : Hình như tấm bùa hộ mệnh- vật bất ly thân và cả nỗi nhớ mơ hồ ở bài thơ lưu bút...trong túi ngực cậu ta là....tấm ảnh 6x9 ...Không lẽ thủ phạm là....? Quay sang tôi, Tuấn bảo:" bài văn của Minh được 9, hơn điểm tớ đấy! Tớ làm đề một, được 8 điểm thôi, đi bộ đội về tớ sẽ tặng Minh tấm bùa hộ mệnh này! Đợi nhé!" Ừ ! đợi nhé! Đợi đến mùa hoa dâu da ngày hoà bình!
Không kịp liên hoan, không kịp khao nhóm, cả nhà Tuấn trở về Hồng Cẩm ngay đêm ấy. Chiến tranh mà ! Chúng tôi mất liên lạc từ ngày ấy.
Tôi trở về phố huyện sau nhiều năm công tác xa nhà. Phố cổ ngày xưa đã nhường chỗ cho những toà biệt thự . Hàng dâu da cổ thụ đường TRUNG DŨNG trở nên thấp bé trước những ngôi nhà cao tầng.
Tháng tư! Lại một mùa thi đang đến gần.. Học sinh cuối cấp tìm tài liệu ôn thi cả trên mạng. Giám thị không còn đọc đề thi như trước, mỗi thí sinh được phát một đề riêng. Thi xong, vào mạng xem đáp án là biết ngay kết quả . Thời đại công nghệ thông tin, đã vượt xa cái thời đèn dầu bút mực, chép tay từng công thức toán- lý- hoá . Lớp trẻ bây giờ viết thư và nhắn tin cho nhau qua Email. Chẳng biết có ai còn viết lưu bút ngày ra trường? Có ai giấu nỗi nhớ mùa hè trong túi ngực...? Mùa hoa dâu da có còn vương vấn trước mùa thi? Ôi! Những mùa hoa dâu da ngan ngát hương say ! mùa hoa dâu da mát thơm dịu ngọt, mãi theo ta đi suốt tháng năm những kỷ niệm nhung nhớ tuổi học trò./
T.Y- Tháng tư/ 2010.
